C++ Nedir ve Temel Dersler! (geniş anlatımlı)

**Admin** Yaş : Kayıt tarihi : 07/08/08 Mesaj Sayısı : 121 Nerden :

Temel Bilgiler

C++ bilindiği gibi programlama dünyasında en çok ilgi gören C dilinden türemiştir. C++'ı klasik C dilinden farklı yapan yanı; Nesne Yönelimli Programlamayı da ( Object Oriented Programming) C'nin sözdizimi kurallarıyla birlikte desteklemesidir. Normalde C ile sadece yapısal programlama yaparken C++ dili ile hem yapısal hem de nesne yönelimli programlar yazabilirisiniz. C++ diline başlarken önce dilin C'den gelen ve temel olan özelliklerini öğrenmek gerekir. Örneğin, değişken tanımlama, atama ve diğer basit aritmektik işlemler, kontrol yapıları ve döngüler gibi.
Teknolojinin ulaştığı son noktadaki programlama dillerinden olan C ve C++, bir çok yeni ve güçlü özellikleri içerir. Derslerimiz devam ettikçe bunların teker teker içine gireceğiz. C dilinin özelliklerinin %80 i C++'da da mevcuttur (bu karşılaştırma şahsi görüşümdür). Zaten C++, C'nin üst gurubudur. Bunu şöyle sıralayabiliriz. C, C++ ve C# dır.
C dilinin avantajları, az komut kümesinden oluşması ve bu komutların diğer yüksek seviyeli dillere nazaran daha hızlı çalışmasıdır. Ayrıca C deki kütüphaneler sayesinde fonksiyon tanımlamanıza gerek kalmadan işlemlerinizi yapmak mümkün olacaktır. Bu konuda çok detaya inmeden, programlamaya geçmek istiyorum. Çünkü, programlamaya başladığımızda her örnekten sonra o an kullandığımız programın içinde geçen fonksiyon, hata, değişken, belirleyiciler, kısıtlamalar, notasyonlar v.s gibi bilgilerden ara ara bahsedeceğim. Yalnız çok önemli olan bir konuya burada değinmek istiyorum. C nin avantajlarını programlamayla birlikte görmek güzel ama C nin dezavantajlarını programlamadan önce bilmeliyiz ki bunlardan sakınalım. Öncelikle Tanımlayıcılardan bahsetmek istiyorum. Her derleyici ve assmbley için değişkenleri, sabitleri, etiketleri ve fonksiyon adlarını tanımlama kuralları vardır. Bu notasyonlara, tanımlayıcı denir. C++ da tüm tanımlayıcılar a, . . . , z - A, . . . , Z harfleri ile ya da alt çizgi "_" ile başlar. Bundan sonra rakam, harf, ya da alt çizgi kullanılabilir. ANCI C uyumlu derleyiciler 31 karaktere kadar tanımlayıcı kabul ederler fakat tanımlayıcının ilk sekiz karakterini kullanmayı kendimize alışkanlık etmeliyiz. Dikkat etmemiz gereken özelliklerden biri de kullandığımız ifadelerdeki büyük küçük harflerdir. C ve C++ büyük ve küçük harf duyarlılığına sahiptir. Kullandığımız ifadeleri birbirinden farklı ve aynı ifade olarak kullanıyorsak programımız hata verecektir. Bunu bir örnekle anlatayım:
Program
PROGRAM
progRAM
ProgRam Bu şekilde tanımlarsak hepsi birbirinden farklı ifadeler olarak C++ da okunacaktır. Biz Şunu alışkanlık edinmeliyiz; tanımlayıcılarımızın baş harfi büyük olacak. Büyük ve küçük harf kombinasyonlarının kullanılması ile önceden yapılan tanımlamalar bazen işi zorlaştırabilir. Eğer bu değişkenlerden birini kullanmak isterseniz, bu zamana kadar nasıl tanımladığınızı bilmeniz gerekir. Örneğin printf()`in PRINTF() olarak çağrılması durumunda " bilinmeyen tanımlayıcı " (Unknown identifier) hata mesajı vererek sizi uyarır. Buna benzer olarak %f ve %F kullanımı hata verdirecektir. Programlamayı yaparken bunlara dikkat etmemiz gerekecek. Çünkü bir değişkeni veya tanımlayıcıyı başta nasıl kullandıysanız üç, dört sayfa kod yazdıktan sonrada aynı şekliyle kullanmak zorundasınızdır. İşte burada en büyük handikap yaşanacaktır. Çünkü C/C++ derleyicileri her zaman hatanın nerde olduğunu göstermez. Bunu programcı kendisi satır satır takip ederek bulacaktır. Bundan dolayı bu söylediklerime baştan dikkat etmemiz gerekiyor.
Tavsiyeler:

İyi bir programlama yapabilmek için benim size olan tavsiyelerim; daha az kod kullanarak daha çok işlem yapabilme. Gerçi bunu yapsak zaten profesyonel oluruz . Zaten C++ `ın paradigması da buradan geliyor. Aslında C++ da yapabileceğimiz tüm programları C de yapma olanağımız var ama bu bize hem fazla kod yazmayı gerektirecek hem de zaman kaybetmemize sebep olacak. Zaten bunlardan kaçındığımız için C++ diyoruz. Elimizde nesneye yönelik bir dil varken ve kullanacağımız fonksiyonlar içinde hazır olarak mevcutsa, tabi bize de bunun keyfini sürmek kalıyor. Tavsiyelerimden biride derslerde verdiğimiz örneklerin dışında aynı algoritmaya benzer farklı örnekler yapın. Öğrenmenin en iyi yolu yanlış yapmaktır. Bunu şöyle izah edeyim: eğer yanlış yapıyorsanız ve de o yanlışın kaynağını bulup düzeltebiliyorsanız, o an onu öğrenmişsiniz demektir. Tabi örnekler sizin için alıştırma olacaktır ve hafızanızda kalıcı bir yer tutacaktır. Bunca kodu başka türlü hafızada tutamayız. İlk başlarda sık sık not alınız, mümkün olduğunca da bol örnek yapınız. Örneklerinizi de kendiniz düşünüp kendi hayal gücünüzle oluşturursanız eminim bu işi başaracaksınızdır. Başta çok zor gelebilir ama başarı ter dökülmeden olmaz. Bu kısmı fazla uzatıp sizi daha başlamadan C/C++ dan uzaklaştırmak istemiyorum.

İlk programımız!

// ilk1.cpp
// Ekrana "Bu benim ilk programım" yazdırıyoruz
#include <iostream.h>

int main()
{
cout << "Bu benim ilk programım";

return 0;
} Şimdi Yazdığımız programı inceleyelim:
"//" işaretini açıklama satırlarında kullanıyoruz. C++ derleyicisi bu notasyonla başlayan satırı okumaz. Bununla birlikte daha uzun cümlelerimiz olursa bunları da " /* */ " notasyonunun içinde yazıcağız. Bu özellik de C den bize kalma. Demiştik zaten C `nin tüm özelliklerini C++ içerir. Fakat biz genelde " // " yi kullanacağız.
#include <iostream.h> : Bu bizim C++ da bulunan kütüphane dosyamızı çağırmaya yarıyor. Ben size şöyle tarif edeyim. iostream.h kütüphanesindeki hazır olan " cout " fonksiyonunu çağırıyor. Yani buda bizim fazla kod yazmamıza engel oluyor. .h ile biten dosyalar kütüphane dosyalarıdır. Bunu şuna da benzetebiliriz. Farz edelim ki elimizde bir alet çantası var içinden tornavidayı çağırdığımızda vida sıkacağızdır. Bu da ona benziyor. C++ da ki hazır kütüphanelerde bir çok hazır fonksiyonlar vardır. İlerde Bu hazır fonksiyonlar işimizi görmemeye başlayınca kendi kütüphanemizi yapmaya başlayacağız. Tabi bu seviyeye geldiğimizde olayı hemen hemen kavramış olacağız, tabi neden olmasın öyle değil mi?
Daha sonraki satır her C++ programında mutlaka bulunması gereken bir satırdır. Her C++ programında main() fonksiyonu olmak zorundadır; bu fonksiyonumuzun önünde ise o fonksiyonun dönderdiği değişkenin veri tipi olmalıdır. Tabi ki C++ fonksiyonlar ve onların dönderdikleri değerler konusunu da ileride işleyeceğiz.
Bir sonraki satırda ise; C++ fonksiyonlar ve kod blokları " { } " parantezleri arasında bulunmalıdır. main de bir fonksiyon ise onun içindeki kodlar doğal olarak { } parantezleri arasındadır.
Program derlenip çalıştırıldığında ise ( Turbo C++ 3.1 kullanıyorsanız ctrl+f9 kısa yoluyla programı çalıştırabilirsiniz (Run) ) karşımıza "Bu benim ilk programım" yazısı çıkacaktır. İşte bu yazıyı ekrana veren komut da iostream.h kütüphanesindeki cout fonksiyonudur.
Önemli bir nokta ise C++ dilinde her satır ifadenin sonuna " ; " koymak zorundayız. Bundan farklı olarak #include satırlarının ve bir kaç farklı satırın arkasına " ; " gelmez. Bunları ileride göreceğiz.
Return 0 : programımızın (aynı zamanda main fonksiyonumuzun) çıkış noktasıdır. Eğer return ile 0 değeri dönderirsek programımızın güvenle çıktığını işletim sistemine bildirmiş oluruz. Bu sayede güvenle programımızın çalıştığını göreceğiz.
Şimdi size bir örnek daha vereceğim bununla da aynı çıktıyı elde edeceğiz. Arasındaki farkları eminim basit olarak sizlerde göreceksinizdir.
// ilk2.cpp
// Ekrana "Bu benim ilk programım" yazdırıyoruz
#include <stdio.h>
main()
{
printf("Selam bu benim ilk programım.\n");
return 0;
} Evet şimdi burada çok fark varmış gibi gözüküyor aslında ama öyle değil. Sadece kütüphanemiz stdio.h oldu ve ekrana yazdır fonksiyonumuzda printf oldu. Bu özellik C den kalma. Bunlar diğer program ile aynı işlevi görüyor. Buradaki fark " \n " notasyonu. Bu noptasyon bir sonraki satıra geçmek için kullanılır. Bu notasyonlara Escape dizileri denir
Değişkenler

Şimdi bize yine çok lazım olacak bir özellik de değişken tanımlamak ve atama yapmaktır. Bunu bir örnek üzerinde anlatmak istiyorum. Örneğimiz;
// degisken.cpp
// Burda değişken tanımlamayı göreceğiz.
// Aynı zamanda verilen bir sayıyı kendisi ile carpma 2.2=4 gibi

#include <iostream.h>
#include <stdio.h> // kütüphane dosyamız
main()
{
int i; // Değişken tanımlama
cout << "Bir sayı giriniz: ";
cin >> i;
i=i*i;
cout << "sonuc: " << i ;
return 0;
} Burada bundan önce yaptığımız programlardan farklı olarak int i kullandık, yani değişken tanımladık.
Değişken Nasıl Tanımlanır?

Değişkenleri tanımlamak için aşağıdaki şema kullanılır.
[Veri Tipi] [Değişken Adı];
Örneğin
int sayi;
Şimdi degisken.cpp örneğindeki int i; kısmını anlamışsınızdır. Burada değişkenlere değinmek istiyorum. Biz yukarda İçinde sayı tutan bir değişkeni tanımladık. Benzer olarak aşağıdaki tanımlamalar da vardır.
char c;
int i;
float f;
double d;
unsigned int ui;
Burada [Veri Tipi] [Değişken Adı]; bu kalıba göre tanımlama yaptığımız için önce Veri Tiplerini inceleyelim
1) İnt tip.

Integer = Tamsayı

Tamsayıları içerir. Bellekte 2 Byte tutar. DOS'ta ve Win3.1'de 16 bit uzunlugunda ama Windows9x, WinNT, Win200 ve WinXP 32 bit uzunluğundadır.
Değer aralıkları Short ve long için değişir.
Örnek: 5, -20, 1 gibi.

2) Sort tip.

Tam sayıları içerir. 16 bit uzunluğundadır.
signed: -32768 ile +32767 arasinda değer alır, unsigned: 0 ile 65535 arasinda değer alır.
3) Long tip.

Tam sayılar içerir. 32 bit uzunluğundadır.
signed: -2147483648 ile +2177483647 arasinda değer alır, unsigned: 0 ile 65535 arasinda değer alır.
4) Gerçel Tipler (Float, Double, Long double)

Gerçel sayıları içerirler.
float : Bellekte 4 Byte yer tutar. 3.4E-38 ile 3.4E+38 aralığında değer alır. Hassasiyet 7-8 basamaktır.
double : Bellekte 8 Byte ter tutar. 1.7E-308 ile 1.7E308 aralığında değer alır. Hassasiyet 15-16 basamaktır.
long double : doublenin tipinin daha genişidir.1.2E-4932 ile 1.2E-4932 aralığında değer alır. Hassasiyet 19-20 basamak.
5) Char Tip

Char : Karakter
Alfanumerik karakterleri içerir. Ve ya 8 bit uzunluğunda tamsayı.
signed: -128 ile 127 arasinda değer alır, unsigned: 0 ile 255 arasında değer alır.
Örneğin: ' 0,1,2,3,4,5,6,7,... ' , ' *,-,+,... ' , 'a,b,c,....,A,B,C,D,,,,, '
6) Bool tip.

true(dogru) = 1 veya false(yanlis) = 0 değerini alır. Eski derleyiciler bu türü desteklemeyebilir. Yeni ANSI C++ standardında eklenmiştir. Bu soyut matematik gördüyseniz. "p V q" ya benzer ( matematikçiyiz, konuşturalım azıcık). Değer aralığı ise ya 1 dir (doğru) yada 0 dır (yanlış).
7) Enum tip.

enum sıralanmış değerleri tutar. Short int ile aynı değeri taşır.
Başta Fazla Detaya inip sizi bunaltmak istemiyorum. Çünkü C++ dili başlarda karmaşık gelen bir dildir. Bu da zaten kendisini yüksek seviyeli bir dil yapıyor . Ben size Bu dilin temel özelliklerini anlatarak basit programlar yapmayı göstereceğim.
Bu temel bilgileri aldıktan sonra programlamaya geçebiliriz. Derleyici Olarak ben Turbo C++ 3.1 i tavsiye ederim. Şu an bununla başlar iseniz işiniz daha kolay olacaktır (bence). İlerde Borland a geçeceğiz.
Değişken tanımlama konusunda bir konuya daha değinmek istiyorum. Değişkenlere değer atama ve aynı anda bir çok değişken tanımlamamız C++ da mümkündür.
char c = 'c';
int i = 5;
Daha sonradan değer atama:
char c;
int i;
c = 'c ';
i = 5;
Bir de aynı anda bir çok değişken tanımlayalım.
Örneğin:
int x , y , z;
x = y = z = 5;
x,y,z' nın değeri 5 oldu
Bir sonraki derste ise değişkenlerle birlikte bir de Operatörleri ele alacağız